Ana Sayfa / Kaş - Kalkan / PATARA / GELEMİŞ
Kaş’tan Fethiye’ye doğru gidildiğinde Xanthos-Eşen ovasının güney ucunda Gelemiş Köyü’ne varılır. Bataklık arazide ve kum erozyonuna maruz kalmış sahilin kum yığınları arasında yer yer Patara antik kentinin kalıntıları görülmektedir. Kent adı Luwi/Etrüsk dilinde “Padaura”dır. “Pa” kelimesi “su”ve “ura”yer anlamında olup, kentin adı “Sulak yer / ırmaklı yer” demektir. Prehistorik dönemde kuzeydeki Toros dağlarına kadar uzanan körfezin zamanla Patara çayının getirdiği alüvyonlarla dolarak, küçük bir koy oluşturduğu anlaşılmaktadır. Antik dönemde koyun çevresine çeşitli yapılar inşa edilmiş ve yöre Likya bölgesi başkenti Xanthos kentinin limanı olarak kullanılmıştır. Diğer Likya kentlerinden gelen göçlerle büyüyen kent, “Ptari” adını almıştır. Likya döneminde ilk sikkesini basan kent, önemli gelişmeler göstermiş ve Tanrı Apollon adına büyük bir tapınak yaparak Akdeniz’in ikinci büyük orakel/kehanet merkezi olmuştur. Patara 5.yy’da Perslerin işgaline uğramış, M.Ö. 333’de İskender’e kapılarını açmış, ardından Mısırlıların, Seleukitlerin ve Rodosluların eli geçmiş, sonra Likya Birliğine dahil edilmiştir. Birlik içerisinde 6 büyük kentten birisidir. Paxromana döneminde ise deniz ticaretinin gelişmesiyle, Anadolu’dan nakledilen tahılların depolandığı ve sevk edildiği bir liman halini almıştır. Apollon’un Hz. İsa ile özdeş tutulmasıyla önemli dini merkez durumuna gelmiş, Hristiyan azizlerinin uğrak yeri olmuştur. 9.yy’dan itibaren Patara Çayı’nın getirdiği alüvyonlarla liman tamamen dolarak, bataklık haline gelmiş, kalıntıların büyük kısmı erozyonla kum altında kalmıştır. Limanın batısında Deniz Feneri bulunmaktadır. İki katlı olduğu sanılan bu yapıda Likya dilinde yazılar vardır. Yapıda 8 eşit odadan oluşan Tahıl Silosu / Granarium bulunur. Granarium’un kuzeyinde ön yüzü dört sütunla süslenmiş Anıt Mezar görülür. 6 m yükseklikteki Aquaduktun kente Letoon’dan su getirdiği anlaşılır. Nekropolde Likya tipi Anıt mezar ve Likya dilinde yazıların olduğu taş oyma Sarkopaglar bulunur. Nekropolden denize doğru inildiğinde Zafer Takı şeklinde Şehir Giriş Kapısı karşımıza çıkar. Tak’ın Likya Valisi Modestus adına Likya halkı tarafından inşa edildiği anlaşılmaktadır. Zafer takının batı tarafında toprak yığını şeklinde taş bir podyum ortaya çıkarılmış olup, klasik döneme ait bir seramik ve bir Apollon başının bulunması, buranın ünlü Apollon Tapınağının temeli olduğunu göstermektedir. Güneyde beş büyük odadan oluşan Roma Hamamı kalıntıları görülür. Hamamın kuzeyinde Bizans dönemine ait bazilika kalıntıları vardır. Bazilikanın Patara’da doğup, dini çalışmalarını Myra’da yapan ve orada ölen St. Nichalous’un doğduğu evin temeli üzerine yapıldığı iddia edilir. Batısında Şans ve Ticaret Tanrıçası Fortuna’ya ait tapınak yer almaktadır. Kentin tiyatrosu ise, erozyon nedeniyle kısmen kum yığınları altındadır. Tiyatro caveaları 34 sıra olup, ortadan diazomayla ayrılmıştır. 30 m yüksekliğindeki Sahne Binası iki katlı olup, alt kısımda oyuncuların podyuma çıktıkları 5 kapı ve üzerinde 5 pencere görülür. Sahne binasının ön yüzünün mermerlerle kaplı olduğu, buradaki bir yazıttan anlaşılmaktadır. Burada bulunan bir yazıtta, binanın Patara’lı Vilia Prucula isminde bir bayan tarafından M.S. 147’de finanse edildiği ve sahne binasının alt kısmında çeşitli tanrı heykellerinin yanısıra, kendi heykelininde bulunduğu anlaşılmaktadır. Akropol Tepesinde mezarlar ve mezar kalıntıları görülmektedir. Mezar kalıntıları arasında yağmur suyu toplamaya yarayan 10m. çapında kare planlı taş oyma merdivenle inilen çukur şeklinde bir sarnıc bulunur. Deniz yönündeki tepede ise Athena Tapınağı’nın kalıntıları görülmektedir. Bugün antik kalıntıların büyük bir kısmı bataklık ve kum altında bulunmaktadır. Prof. F. Işık tarafından yapılan kazılarda kentin önemli bazı kalıntıları ortaya çıkarılmıştır. Bunlar kente giriş bölgesinde bulunan ev tipi mezarlar, sarkopaglar ve Apollon tapınağıdır. 70 Likya kenti arasındaki uzaklığı gösteren 41 taş bloktan oluşun bir Stadiasmus isimli yol kılavuzu anıtı bulunmuştur. Bugün Patara yöresi, koruma altında olup, doğal ve kültürel yapı bozulmadan turistlere hertürlü konaklama hizmeti verilmektedir. Kilometrelerce uzunluktaki eşsiz ince kum sahili günübirlik turistik geziler için idealdir. Bu sahil belli dönemlerde caretta kaplumbağalarının yumurtlama sahası olduğundan o dönemlerde korunmaya alınmaktadır.
