29-03-2023
Forum

Ana Sayfa / Antalya 'nın Tarihçesi / Antalyanin Tarihçesi

Yapilan arkeolojik kazilar sonunda elde edilen bulgulardan Antalya ve bölgesinde, günümüzden 50 bin yil önce insanlarin yaşadiği kanitlanmiştir. Bu kanitlar Antalya”nin 27 km. kuzeybatisinda, Yağciköy sinirlari içindeki Karain Mağarasinda bulunmuştur. Karain Mağrasinda Paleolitik, Mezolitik, Neolitik, Kalkolitik ve Bronz Çağlarina ait kalintilar elde edilmiştir.

Anadolu”ya Kafkasya”dan iran ve Mezopotamya yolu ile geldiği sanilan Hitit”ler i.Ö. 2500-1200 yillari arasinda Anadolu”da egemenliklerini sürdürmüşlerdir. i.Ö. 2000-1400 yillarindaki durumu gösteren tarih haritalarinda Antalya Bölgesi büyük Hitit kralliği içinde kalmaktadir.

i.Ö. XIII. ve XII. yüzyillarda Trakya”dan gelen kabileler Hitit uygarliğina son vermişlerdir. Antalya Bölgesinde Pamfilya, Likya ve Kilikya gibi kent devletleri ortaya çikmiştir.

Bugünkü Antalya ili, Pamfilya”nin tamamini, Pisidya”nin güneyini, isaurya ve Kilikya”nin batisini ve Likya”nin doğusunu içine almaktadir.

O devirde bölge halki, kökenleri tam olarak bilinmeyen çeşitli Anadolu kavimleri ve Frig”ler denen Trakya kavimleri gibi farkli kavimlerden oluşmaktaydi. Yunanca kökenli olan Pamphylia sözcüğü, ”çok” anlami taşiyan ”pan” ve ”soy” anlamina gelen ”phyle” sözcüklerinin birleşmesinden oluşmaktadir.

i.Ö. XII. ve VIII. yüzyillarda Yunanistan”dan Anadolu”ya 2 dalga göç olmuş ve bu göçler sonucu çok sayida kent ve uygarlik merkezi oluşmuştur. Günümüzde bunlardan 100”e yakini Antalya sinirlari içerisinde bulunmaktadir.

i.Ö. VII. yüzyildan 546 yilina kadar bölgede süren Lidya egemenliği yerini i.Ö. 546 yilinda Pers egemenliğine birakmiştir. Makedonya Komutani Büyük iskender, bölgedeki Pers egemenliğine i.Ö. 336 yilinda son verir. Bölgedeki bütün kentleri (Termessos gibi bazi istisnalar dişinda) alir. iskender i.Ö. 323 yilinda ölünce, generalleri arasinda uzun yillar süren savaşlar başlar. Bu savaşlar i.Ö. 188 yilina kadar sürer. Bu tarihte Selökid Krali III.Antiokhos, Bergama Kralina yenilmiş ve Apamea barişi yapilmiştir. Bergama krali II.Attalos (i.Ö.159-138) mevcut kenti onartmiş ve Antalya kentinin bilinen tarihi başlamiştir. O tarihten itibaren kent Attalaia adiyla bilinmekte, daha sonra Adalia ve Adalya gibi isimler alarak günümüze Antalya olarak ulaşmaktadir.

i.Ö. 133 yilinda Bergama Kralliği, Roma imparatorluğu”na katilir. Bundan sonra bölgede korsanlarin ve korsanlara ait küçük kentlerin önemli rol oynadiği bir devir başlar. Bu küçük güçler, Pontus Krali Midridat”in komutasinda i.Ö. 88 yilinda birleşerek Romali” lari Anadolu”dan çikarirlar. Fakat bu durum uzun sürmemiş, i.Ö. 65 yilinda Pompeus Anadolu”ya saldirarak korsan şehirleri egemenliği altina almiştir. Roma Krali Antonius, Coracesium (Alanya) ve çevresini Kleopatra”ya, Suriye, Kilikya ve Fenike”yi ise Kleopatra”nin oğluna vermiştir. i.Ö. 32 yilinda bölge tekrar Roma”ya bağlanmiştir.

Cladius i.S. 43 yilinda Pamfilya ve Likya”yi birleştirerek bir krallik haline getirmiştir. i.S. II. ve III. yüzyillarda Antalya, tarihinin en görkemli gelişmesini yaşar. i.S. II. yüzyildan itibaren bölgede hiristiyanliğin yayilmaya başladiği görülür. Bizans egemenliği sirasinda, i.S. V. ve VI. yüzyillara kadar Antalya”nin yeni bir gelişme devri geçirdiği bilinmektedir. Bu yüzyillarda kent, surlarin dişina kadar taşmiştir.

i.S. VII. yüzyildan itibaren bölgede müslüman araplarin etkili olmaya başladiği görülür. Bölge, islam egemenliğine 1085 yilinda ve Anadolu Selçuklulari”ndan Süleyman şah zamaninda geçmiştir. Ondan önce i.S. 860 yilinda Amiral Karinoğlu Fazl Antalya”yi almişsa da kisa bir süre sonra kent tekrar Bizans”a geçmiştir.

1103 yilinda Bizans imparatoru Alexius Komnenos Antalya”yi ele geçirmişse de kent kisa süre sonra tekrar Türk”lere geçmiştir. Bu tür el değiştirmeler 6 kez tekrarlanmiştir. 1120-1206 yillari arasinda Antalya Bizans”da kalmiştir.

1206 yilinda Sultan I.Giyaseddin Keyhüsrev Antalya”yi alir. Ölümü üzerine kent tekrar hiristiyanlarin eline geçmiş, fakat oğlu Keykuvas kisa bir süre sonra geri almayi başarmiştir.

Selçuklu”lar ilhanli baskisina daha fazla dayanamayip zayiflayinca Anadolu”da bağimsiz beylikler devri başlamiştir. Bu devrede Antalya 95 yil süre ile bağimsiz bir beylik olarak kalmiştir. Hamidoğullari soyundan gelen Teke Beyleri 1308-1426 yillari arasinda, bölgede Teke Beyliği egemenliğini sürdürmüşlerdir.

Antalya”nin Osmanli denetimine girişi ile ilgili kaynaklarda farkli görüşler ileri sürülmektedir. Bazi kaynaklarda, Antalya”nin I.Murat zamaninda ve 1391 yilinda Osmanli topraklarina katildiği belirtilmektedir. Diğer bazi kaynaklar ise bölgeyi Yildirim Beyazid”in aldiğini ve Antalya”yi oğlu Sultan Murad”a hediye ettiğini ileri sürmektedir. Birinci Dünya Savaşi”na kadar Osmanli yönetiminde kalan Antalya, Teke Sancaği”na bağli önemli bir liman kenti olarak varliğini sürdürmüştür.

Birinci Dünya Savaşi sonrasinda, 29 Nisan 1919”da Antalya ve çevresi italyan”lar tarafindan işgal edildi. işgal sirasinda italyanlar” la yerli halk arasinda çatişma olmamasi için büyük gayret harcandi. Kurtuluş Savaşi sirasinda Antalya ve bölgesi gönüllü asker ve maddi yardimla bati cephesindeki savaşlarda ulusal güçlere destek olmuştur. italyan” larin özellikle istihbarat konusunda Türk” lere yardimci olduklari bilinmektedir. italyan işgali 1921 yilinin ortalarinda kalkmaya başlar. 5 Temmuz 1921 de ise Antalya italyan işgalinden tamamen kurtulur.

11.07.2002 02:05, 27427 kez okundu 10 kez tavsiye edildi.

Diğer Yazılar
Güneyde Bir Cennet Antalya
Farklı Bir Kaynaktan Antalya `nın Tarihçesi
Antalyanin Tarihçesi
Etiketler :

Foto Galeri

Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Eski Antalya
Eski Antalya
Eski Antalya
Eski Antalya
Eski Antalya
Eski Antalya